आपुलकीच्या नावाखाली जेव्हा आपण कोणाच्या नात्यात गोंधळ घालतो...

"कधी-कधी आपुलकी सुद्धा घुसमट निर्माण करते, जर तिचा माप चुकीचं असेल."

आपण समाजात राहतो. आपल्याला वाटतं की आपली माणसं संकटात असली, दुखात असली की त्यांच्यासाठी उभं राहणं हे आपलं कर्तव्य आहे.

पण कधी आपण नात्यांची ती धूसर सीमारेषा ओलांडतो आणि मदत नव्हे, हस्तक्षेप करू लागतो.

अनघा आणि सुमेध – उच्चशिक्षित, सुसंस्कृत, सहजीवन जगणारी जोडपी.

स्वतःचं घर, स्वतःची स्वप्नं, स्वतःचे नियम.

पण दोघंही भावनिकदृष्ट्या नाजूक – दोघांनाही वाटायचं, "माझं म्हणणं कुणीतरी समजून घेतलं पाहिजे."

एकदा किरकोळ कारणावरून त्यांचं मोठं भांडण झालं. शब्दांची मर्यादा ओलांडली गेली. अनघा रडत तिच्या आईकडे गेली. आईचं मन भरून आलं – “मुलीला दुखावलं जातंय, नवऱ्याचा उद्धार केला पाहिजे.”

सुमेधच्या कुटुंबानेही त्याची बाजू घेतली – “तिचं वागणंच चुकीचं आहे.”

हळूहळू दोघांमध्ये संवाद संपला. त्यांच्या जागी आई-वडील, मामा, आत्या, मित्र-मैत्रिणी आले. प्रत्येक जण आपापल्या अनुभवावरून 'सल्ले' देऊ लागले.

पण कुणालाच कळलं नाही – या दोघांचं नातं 'त्यांच्या' ऐवजी 'इतरांच्या' शब्दांत गढलंय.

अनघा आणि सुमेध बोलतच राहिले – पण थेट एकमेकांशी नाही,

तर तिसऱ्या चौथ्यांच्या दृष्टिकोनातून.

शेवटी काय झालं?

नातं संपलं.

फॉर्मवर सही झाली – *"अविवाहित" पुन्हा लिहिलं गेलं.

पण खरं नुकसान काय झालं?

एका नात्याचं शुद्ध, व्यक्तिशः आणि सुंदर असणं – ते हरवलं.

का हे घडतं?

आपण आपुलकीला जबाबदारी समजतो – पण कधी ती हक्काच्या हद्दीत घुसते.

भावनांच्या नावाखाली आपण 'फैसले' देतो – पण नात्यांना वेळ, समजूत आणि शांत संवाद हवा असतो.

तिसऱ्या माणसाचा शब्द नात्यांमध्ये 'पोलादासारखा' ठसतो – तो तोडत नाही, पण वाकवतो.

"समुपदेशन आणि हस्तक्षेप" यात फरक असतो.

समुपदेशन – विचारून, ऐकून, समजून घेत करून दिलासा देणं

हस्तक्षेप – आपली मतं लादणं, बाजू घेणं, निर्णय द्यायचा प्रयत्न करणं

समाजात हे नेहमी घडतं – पण ते 'नात्यांच्या मुळांना उखडतं'.

आई-बाबा – त्यांच्या नजरेतून "मुलगी रडतेय" दिसतं, पण नातं समजत नाही.

मित्र – म्हणतात "वाटेल तसं वागू नको", पण त्यांच्या सल्ल्याने दुरावा वाढतो.

शेजारी, नातेवाईक – "त्याचं वागणं योग्य नव्हतं" म्हणतात, पण त्यांनी ती वेळ अनुभवलेली नसते.

कधी सहभागी व्हावं?

हो. काही वेळा तिसऱ्यांनी पुढे यायलाच हवं:

जेव्हा शारीरिक हिंसा, मानसिक छळ, शोषण होतंय

जेव्हा मुलांचं बालपण धोक्यात येतंय

जेव्हा एक पक्ष पूर्णपणे गप्प बसतोय – आणि मोडून पडतोय

पण त्या वेळीही 'भावनांवर नाही, तर विवेकावर' निर्णय घ्यावा लागतो.

"तिसऱ्या माणसाची आपुलकी तेव्हाच उपयोगी असते, जेव्हा ती नातं जोडते; फोडत नाही."

कधी नात्यांना फक्त शांत राहून 'ऐकणं' लागतं.

कधी शब्द न वापरता 'हादवा' लागतं.

आणि कधी… फक्त दूर उभं राहून त्यांना एकमेकांपर्यंत पोचू द्यावं लागतं.

#आपुलकीच्याहीमर्यादा

#नातेसंवेदनशीलतेने

#MarathiDeepThoughts

#SocialMirror

#RelationshipBoundaries

#SilentSupport

#RespectPrivateBonds

#EmotionalAwareness

#MarathiRealityCheck

#LoveNeedsSpace

#SamajikArsa

#FamilyVsFreedom

#MindfulInterference

#वास्तवदर्शीलेख

#खोलमर्मस्पर्शीविचार